Lăng mộ Trương Định

Lăng mộ và Đền thờ Anh hùng dân tộc Trương Định là một di tích lịch sử - văn hóa quan trọng, nơi lưu giữ và tôn vinh người anh hùng đã cống hiến trọn đời cho công cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp vào thế kỷ XIX.

Vị trí: Tọa lạc tại Phường 1, thành phố Gò Công, tỉnh Tiền Giang.

Ý nghĩa Lịch sử:

Trương Định (1820–1864) là một trong những lãnh tụ tiêu biểu của phong trào kháng chiến chống Pháp tại Nam Kỳ. Khi triều đình nhà Nguyễn ký hòa ước nhượng đất cho Pháp, Trương Định từ chối lệnh bãi binh, được nhân dân suy tôn là "Bình Tây Đại Nguyên Soái" và tiếp tục chiến đấu đến hơi thở cuối cùng.
Lăng mộ được xây dựng ngay sau khi ông tuẫn tiết vào ngày 20 tháng 8 năm 1864, thể hiện lòng tôn kính và ngưỡng mộ vô hạn của nhân dân địa phương đối với người anh hùng.
Cụm di tích này đã được công nhận là Di tích lịch sử - văn hóa cấp Quốc gia và gần đây được xếp hạng Di tích Quốc gia đặc biệt (thuộc quần thể Các địa điểm Khởi nghĩa Trương Định).

Kiến trúc:

Mộ Trương Định được xây dựng bằng đá ong với hồ ô dước (vôi, đường, mật), mang kiến trúc mộ táng truyền thống của người Việt Nam Bộ. Trên bia mộ có khắc dòng chữ tôn vinh công lao của ông.
Đền thờ được xây dựng trong khuôn viên lăng mộ, có kiến trúc hài hòa theo phong cách Đông phương, là nơi thờ cúng và trưng bày các hiện vật liên quan đến cuộc đời và sự nghiệp của Trương Định.
Khuôn viên di tích trang nghiêm, với câu đối nổi tiếng trước mộ: "Sơn Hà Thu Chính Khí, Nhật Nguyệt Chiếu Đan Tâm" (Núi sông thu chính khí, Nhật nguyệt chói lòng son), thể hiện khí tiết trung nghĩa bất khuất của ông.

Lăng mộ và Đền thờ Trương Định không chỉ là nơi tưởng niệm mà còn là biểu tượng của tinh thần yêu nước, là điểm đến ý nghĩa để du khách tìm hiểu về một giai đoạn lịch sử hào hùng của dân tộc Việt Nam.

Các địa điểm khác thuộc Di tích Quốc gia Đặc biệt "Các địa điểm Khởi nghĩa Trương Định":

Đền thờ Anh hùng dân tộc Trương Định (tại xã Gia Thuận, Gò Công Đông): Đây là nơi thờ cúng được nhân dân địa phương (xã Gia Thuận) lập nên từ thời Pháp thuộc để tưởng nhớ ông (trên cơ sở đình cũ).
Đám lá tối trời (xã Gia Thuận, Gò Công Đông): Đây là căn cứ địa chính của nghĩa quân Trương Định từ năm 1861 - 1864.
Ao Dinh (xã Tân Phước, Gò Công Đông): Đây là nơi ghi dấu sự kiện Trương Định bị thương và tuẫn tiết (tự sát) để không rơi vào tay giặc Pháp (năm 1864).
Lũy Pháo Đài (xã Phú Tân, Tân Phú Đông): Một địa điểm quan trọng khác trong cuộc khởi nghĩa.

Ghi chú

Lăng mộ Trương Định, nơi yên nghỉ và thờ cúng vị anh hùng Trương Định, ở trong nội ô thị xã Gò Công. Mộ được xây lúc ông mất, ban đầu bằng đá ong và ô dước, sau sửa lại không còn như cũ.

Mộ có 2 bia, tấm trước bằng đá cẩm thạch trắng, mặt bia có khắc chữ: “ Đại Nam Phấn dũng đại tướng quân, truy tặng ngũ quân - quận công - Trương Công Định chi mộ “. Kế bên có dòng chữ nhỏ, ghi: “Trần Thị Sanh lập thạch “. Bia cuối mộ khắc 2 chữ “Trung Nghĩa “. Đền thờ trải qua nhiều lần dựng lại và tôn tạo, lần cuối vào năm 1973 - 1974.

Gần lăng mộ, tại ngã ba, tháng 8 năm 1995, tượng đài anh hùng dân tộc Trương Định được khánh thành. Hàng năm, vào ngày 20 tháng 8 dương lịch, nhân dân Gò Công tổ chức lễ giỗ ông rất long trọng. Di tích lăng mộ Trương Định được Bộ Văn hóa - Thông tin xếp hạng di tích cấp Quốc gia năm 1984.