(khác) ← Phiên bản cũ | Phiên bản mới nhất (khác) | Phiên bản mới → (khác)
Huỳnh Đình Điển (chưa rõ năm sinh – năm mất) là một chí sĩ và doanh nhân người Gò Công, hoạt động mạnh trong phong trào yêu nước đầu thế kỷ 20, góp phần trong tổ chức lễ tang Phan Chu Trinh và là người điều hành khách sạn Minh Tân – một cơ sở chính trị – kinh tế của phong trào Minh Tân ở Nam Kỳ.
Ông sinh tại làng Thành Phố, tổng Hòa Lạc Hạ, tỉnh Gò Công (nay là thị xã Gò Công, Tiền Giang).
Cha ông là Huỳnh Đình Nguơn (có phiên âm khác là Ngươn / Nguồn), vốn là địa chủ giàu có, từng làm tri huyện dưới thời Pháp.
Mẹ dòng ngoại là bà Trần Thị Sanh – theo một số nguồn, bà Sanh từng là vợ thứ của Trương Định hoặc có quan hệ với Trương Định (phần này có nhiều câu chuyện truyền miệng / nghi vấn).
Về học vấn, có thông tin cho biết ông từng học trường Chasseloup Laubat (Sài Gòn) và làm thông ngôn cho Tòa Khâm sứ Trung Kỳ, trước khi chuyển sang hoạt động tại Nam Kỳ.
Huỳnh Đình Điển là một trong những nhà tư sản người Việt tiên phong, có tinh thần dân tộc sâu sắc:
Nhà yêu nước, doanh nhân Huỳnh Đình Điển.Minh Tân Khách sạn: Đầu thập niên 1900, ông xuất vốn xây dựng và kinh doanh khách sạn Minh Tân (còn gọi là Nam Kỳ khách sạn) tại Mỹ Tho, đối diện ga xe lửa. Đây được xem là khách sạn đầu tiên do người Việt quản lý ở Tiền Giang.
Nam Kỳ Minh Tân Công nghệ: Ông là một trong những người đồng sáng lập và góp vốn cho công ty Nam Kỳ Minh Tân Công nghệ (thành lập năm 1908). Mục đích của công ty là phát triển tiểu thủ công nghiệp và đào tạo nhân lực (như làm xà phòng, thuộc da, pha li...), nhằm cạnh tranh với tư bản Pháp và Hoa kiều, đồng thời khẳng định vị thế kinh tế của người Việt. Sản phẩm nổi bật đầu tiên của công ty là xà phòng "Con vịt" (Savon Cancan).
Hoạt động yêu nước: Ông là thành viên tích cực của Phong trào Minh Tân và dồn hết tâm huyết, tiền bạc hỗ trợ các hoạt động yêu nước. Ông là một trong những người đứng ra tổ chức đám tang cụ Phan Chu Trinh tại Sài Gòn vào năm 1925, một sự kiện lớn có ý nghĩa chính trị mạnh mẽ, tập hợp đông đảo quần chúng yêu nước.
Đóng góp cho Văn hóa và Cải lương
Ngoài kinh doanh, Huỳnh Đình Điển còn là một nhân sĩ say mê nghệ thuật, đặc biệt là nhạc tài tử và cải lương:
Nghệ nhân tài tử: Ông là học trò của nhạc sư Lộ Công Trứ nổi tiếng đất Gò Công. Ông rất say mê nhạc tài tử, tự tìm mua các loại gỗ quý như gỗ trắc, ngô đồng, ngà voi để làm trọn một bộ nhạc cụ truyền thống. Ông chơi đàn kìm điêu luyện và đặc biệt tài hoa với cây sáo chế tác bằng xương voi.
Giới thiệu Văn hóa Việt: Năm 1906, khi Pháp tổ chức hội chợ các nước thuộc địa ở thành phố Marseille (Pháp), chính quyền Gò Công và Mỹ Tho đã cử hai ban nhạc tài tử sang trình diễn, do ông Huỳnh Đình Điển cùng Nguyễn Tống Triều dẫn đầu. Ông đã hoàn thành sứ mệnh giới thiệu văn hóa Việt Nam ra nước ngoài.
Tóm lại, Huỳnh Đình Điển là một nhà tư sản tiêu biểu của Nam Kỳ đầu thế kỷ XX, đã dùng tài năng kinh doanh và tài sản của mình để phục vụ cho sự phát triển kinh tế dân tộc, nuôi dưỡng phong trào yêu nước và đóng góp vào sự hưng thịnh của nghệ thuật dân gian.
